Friday, August 01, 2008

Nog eens Nijhoff?


Dit zijn de daden van een uitgeverij, die ik soms zo onvoorspelbaar vind. Als ik een pakje van boekenverhandelaars Prometheus thuisbezorgd krijg, is er altijd een spannend moment. Het openscheuren van de kartonnen verpakking is een ritueel. Het is zaak om zo snel mogelijk te zien wat in het pakje zit. Dat kan fel tegenvallen. Hier bijvoorbeeld...

Groot was mijn verwondering om te vernemen dat Prometheus zonder enige duiding nog maar eens een bloemlezing van Martinus Nijhoff op de markt gooit. Vorige maand verscheen de tweede druk van de lijvige 'Verzamelde Gedichten' van Nijhoff, samengesteld en geannoteerd door Wiljan van den Akker. We zwoegden ons door de turf, lazen alle gedichten meerdere keren, zelfs de zeer slechte, en schreven uiteindelijk een artikeltje over het boekwerk ('Twist met mij twist niet met mate', eveneens op deze site). Deze maand verschijnt bij dezelfde uitgeverij nog een boekwerkje met gedichten van Nijhoff, een soort bloemlezing samengesteld door de Nederlandse jonge dichter Thomas Möhlmann.

Nu ja, ons saturatiepunt wat betreft Nijhoff, was al een tijdje bereikt. Wat is de zin hiervan? Wel, het doorleefde gezicht van Nijhoff op de kaft, de mooie titel van het boekje, de groene sticker met de prijs (dit is dus een goedkope uitgave!) en het nawoord van Thomas Möhlmann, waarin ik hoopte wat meer te zullen lezen over de invloed van de poëzie van Nijhoff op die van Möhlmann. Snel naar het nawoord dus. Möhlmann houdt het summier en anekdotisch. Een stuk persoonlijke geschiedenis lezen we over zijn eerste kennismaking met het werk van Nijhoff op jonge leeftijd en in verschillende stadia van zijn leven, hoe hij verglijdt van een interesse voor 'de sterk romantische beeldtaal en elegantie van De Wandelaar' naar 'een interesse voor de thematisering van het dichterlijke proces en het zoeken naar een zo menselijk mogelijke poëtische taal in Vormen en Nieuwe Gedichten'.

We krijgen een uitgebreide verantwoording waarom hij die en die gedichten koos. Een vluchtige blik in 'De Vloeibare Jongen', de bundel van Möhlmann, die een paar jaar geleden verscheen bij Prometheus, leert dat er zeker overeenkomsten zijn met Nijhoff: de zin voor herhaling, de muzikaliteit, de soberheid, de vervreemdende poëtische scènes,... Ik had liever gezien dat de auteur wat diepgaander ingegaan was op de poëtische aspecten die hem binden met Nijhoff of waarmee hij zich afzet tegen een al te grote invloed van het monstre sacré van de Nederlandse poëzie. Het is natuurlijk wel een handig boekje. De gedichten lezen makkelijker dan een volledig verzameld werk, waar je de goede gedichten moet ziften uit de minder goede. Maar ik begrijp niet goed waarom Prometheus zonder duidelijk project - tenzij commercieel! - een maand na de 'Verzamelde Gedichten' nogmaals voor de dag komt met een bloemlezing van Nijhoff. Te veel is nu eenmaal te veel! Ik hou het persoonlijk voorlopig liever bij de 'Verzamelde Gedichten'.

'Dit zijn de daden waar ik mens voor was', gedichten van Martinus Nijhoff, samengesteld door Thomas Möhlmann, Prometheus, 2008, ISBN: 978 90 446 0949 03.

No comments: